Văn Miếu – Quốc Tử Giám: Mái ngói che chở tinh hoa ngàn năm văn hiến
📍 Địa điểm: Quận Đống Đa, Hà Nội
🏛 Khởi dựng từ năm 1070 dưới triều Lý Thánh Tông
📜 Di tích Quốc gia đặc biệt – Di sản Tư liệu Thế giới
Biểu tượng của giáo dục – Biểu tượng của mái ngói Việt
Giữa lòng Hà Nội hiện đại, Văn Miếu – Quốc Tử Giám vẫn đứng đó – uy nghiêm, cổ kính với những mái ngói phủ rêu thời gian, như một minh chứng sống động cho tinh thần học đạo và lòng tôn sư trọng đạo của người Việt.
Được xây dựng từ thế kỷ XI, Văn Miếu là nơi thờ Khổng Tử – ông tổ Nho giáo, và Quốc Tử Giám là trường đại học đầu tiên của nước ta. Trải qua hơn 950 năm lịch sử, nơi đây không chỉ là trung tâm giáo dục, mà còn là tác phẩm kiến trúc tiêu biểu của mái nhà truyền thống Việt Nam.
Điện thờ thầy Chu Văn An
Khuê Văn Các – Lầu mái tám biểu tượng thủ đô
Nổi bật trong tổng thể là Khuê Văn Các, công trình nhỏ nhưng có tỉ lệ kiến trúc hoàn hảo: 4 trụ gạch vuông đỡ tầng gác bằng gỗ, mái lợp ngói chồng diêm, tạo thành 8 mái cong nhẹ, thanh thoát như vầng trăng soi giếng Thiên Quang.
Không chỉ là một điểm nhấn kiến trúc, Khuê Văn Các được chọn là biểu tượng của thành phố Hà Nội – nơi kết tinh giữa trí tuệ, mỹ học và tinh thần hiếu học của người Việt.
Khuê Văn Các
Hệ mái ngói cổ – Vẻ đẹp của sự tĩnh lặng và trang nghiêm
Toàn bộ khu Văn Miếu được bố trí đăng đối, chia thành 5 lớp không gian, mỗi lớp là một tầng ý nghĩa – như từng nấc thang đi vào cõi học vấn, vào chiều sâu văn hóa.
Hệ mái ngói âm dương lợp khắp các tòa nhà như Bái Đường, Thượng Cung, nhà bia Tiến sĩ, nhà Thái Học… không chỉ có công năng che mưa nắng, mà còn mang giá trị biểu tượng và phong thủy sâu sắc – mái cong nâng đỡ trí tuệ, dốc xuống để dẫn khí tụ tài.
Sự phối hợp giữa gỗ lim, ngói đất nung và kỹ thuật lợp truyền thống tạo nên vẻ đẹp mộc mạc nhưng đầy khí chất – một vẻ đẹp Việt rất riêng, rất lặng, mà ai cũng phải dừng lại chiêm ngưỡng.
Mái ngói – Chứng nhân lịch sử và niềm tin của người học
Không chỉ là kiến trúc, mái ngói Văn Miếu còn là mái che của tinh thần khoa bảng Đại Việt. Từ thế kỷ XV, các bia Tiến sĩ đã được dựng lên dưới mái nhà Thái Học để vinh danh những người đỗ đạt, khuyến khích học hành.
Ngày nay, Văn Miếu – Quốc Tử Giám vẫn là nơi các sĩ tử đến dâng hương, xin chữ, “cầu may” trước kỳ thi – giữ trọn niềm tin rằng tri thức được ươm mầm dưới mái ngói linh thiêng ấy.
Từ mái đình đến mái trường – Hành trình của bản sắc Việt
Văn Miếu – Quốc Tử Giám, mỗi kỳ “Mái Nhà Đẹp Khám Phá” đều kể lại một câu chuyện về mái – nhưng không chỉ là mái nhà, mà là mái của một nền văn hóa, mái che cho những giá trị trường tồn với thời gian.
Nguồn tham khảo:
